Vücudumuzda en altta bulunan ayak, yürümeyi ve dik durmayı sağlayan önemli bir organdır. Ayak, 26 kemik, bağ ve kaslardan meydana gelir. Ayakta bulunan en büyük kemik topuk kemiği, en küçük kemik ise parmak kemikleridir. Vücudun ağırlığını taşıyan ve mekanik olarak en çok zorlanan bir organdır. Vücudun yerle temasını sağlayan ayağın yere gelen kısmına taban, tabanın kabarık bölümüne topuk, sırtına ise ayak sırtı denir. Ayağın görevlerini tam olarak yerine getirebilmesi için sağlıklı ve kuvvetli bir yapıya sahip olması gerekir. Aksi takdirde vücudu taşımayı ve vücudun yer değiştirmesini tam olarak yerine getiremez. Bu nedenle ayak bakımına ve ayaklara giyilecek ayakkabılara özel bir önem gösterilmelidir.

Ayağın arka kısmını topuk kemiği ve aşık kemiği oluşturur. Baldır bölümünün çatısını oluşturan kavak kemiği ve kamış kemiğinin oluşturduğu çatala aşık kemiği sokulur. Ayağın alt bacak ile tek bağlantısı yukarı aşık kemiğidir. Ayak sandal kemiği aşık kemiğinin ön tarafında bulunur. Topuk kemiğinin ön çıkıntı bölümünde zar kemiği vardır. Cerrahi açıdan önemi olan zar kemiği ve topuk kemiği arasında bulunan ekleme Coupart eklemi adı verilir. Ayağın kesilmesi gerektiren rahatsızlıklar sırasında bu eklem bölümü açılır. Burada bulunan bağlar kesildiğinde, hattın önünde olan bölümü ayırmak kolay olur. Topuk kemiği ve aşık kemiği arasında bulunan ekleme aşağı topuk eklemi adı verilir. Bu eklemin görevi ayağı dikey eksende oynatabilmek, ayağın dış yanı ve iç yanını kaldırmaktır. Ayakta sandal kemiğinin ön tarafında üç tane konik kemik yer alır. Bunlardan üçüncü konik kemik ayaktaki zar kemiğine sıkı bir şekilde bağlıdır. Bu nedenle ayak bileği bu bölümde oldukça sağlam bir yapıya sahiptir. Ayaktaki konik kemikleri ve zar kemiğinin oluşturduğu kemik dizisi önünde 19 tane ayak tarak ve ayak parmak kemikleri yer alır. Ayağın hareket edebilmesi ayakta bulunan kaslar aracılığıyla olur. Ayakta bulunan kaslar uzun ve kısa olarak iki türlüdür. Alt bacakta uzun kaslar, ayak iskeletinde kısa kaslar yer alır.

Ayak, mekanik olarak vücudun ağırlığını yüklenmenin dışında çeşitli hastalıkların belirtilerini gösterebilir. Şeker hastalığı olanlarda ayak derisinde iyileşmeyen yaralar, akciğer ve kalp hastalıklarında, ileri aşamadaki kansızlıklarda tırnaklarda gelişme bozuklukları ve kırılmalar, gut hastalığında ayaktaki büyük parmakta oluşan ağrı ve şişme, ateroskleroz ve romatoid artrit eklem bozukluklarında ayak krampları ve ayakta soğukluk meydana gelebilir.

Günün büyük bir bölümü kapalı olarak kalan ayak, bu süreçte ayakkabıların içinde kalmakta, vücudun ağırlığını taşımakta ve zorlayıcı hareketleri yapmak zorunda kalmaktadır. Bu nedenle ayağa giyilen ayakkabılara çok dikkat edilmeli ve ayak sağlığı korunmalıdır. Dar olan ayakkabılar hem ayağın aktif hareketlerini engellemekte hem de kan dolaşımını etkilediğinden ayakta çeşitli rahatsızlıklar meydana getirmektedir. Sivri burunlu ayakkabılar ayak sağlığını riske atmakta, yüksek topuklu olanlar diz ve uyluk kemiklerine, göğüs ve bel omurlarına olumsuz etki yapmaktadır.

Ayak sağlığı açısından her gün terlemeyi önlemesi için biraz çıplak ayakla dolaşılmalı, arada tuzlu ve ılık su kullanılarak ayakların dinlenmesi sağlanmalıdır. Ayağa giyilen çoraplar naylon özellikte olmamalı ve sıkça değiştirilmelidir. Ayaklar genç insanlarda soğuk suyla, ileri yaşlarda ılık suyla yıkanmalıdır. Bu küçük tedbirlere dikkat edilirse sağlıklı ve temiz ayaklara sahip olunabilir.