Ayak ameliyatı, ayaklarda meydana gelen çeşitli sağlık sorunlarını gidermek amacıyla yapılan cerrahi müdahalelerdir. Günümüzde estetik amaçlı yapılan ayak ameliyatları da bulunmaktadır. Bu ameliyatlar, ayakları inceltmek amacıyla bazı parmak ve tarak kemiklerini çıkarmaya kadar çeşitli işlemleri içermektedir. Ayaklardaki şekil bozuklukları gibi deformasyonlar, ameliyatlarla düzeltilebilir. Bu ameliyatların en sık yapılanı, başparmakta oluşan kemik çıkıntılarıdır. Ancak, bu tür ameliyatların estetik amaçlı yapılmaması önerilir. Çünkü ameliyat sırasında ayaktaki kemiklerin kesilmesi, ameliyat sonrasında ayaklarda önceden ağrı olmasa bile ağrıların ortaya çıkmasına sebep olabilir. Ayaklarda şekil bozukluğuna neden olabilecek etkenlerin ortadan kaldırılması, aşırı kilolardan kaçınılması, uygun ayakkabı seçimi ve ayak sağlığına dikkat edilmesi, ayak ameliyatına gerek kalmadan sağlıklı ayaklara sahip olmayı sağlayacaktır.

CMT (Charcot-Marie-Tooth): Bu hastalık, ayaklarda kas dengesizliğine sebep olan genetik ve nörolojik bir sorundur. Çocukluk döneminde gelişmeye başlayan rahatsızlıkta, çocuklar yürüme sırasında sıkça düşebilir. Yaşın ilerlemesiyle birlikte ayaklardaki deformite artar. Ayağın iç kavisi derinleşir, topuk bölümü iç kısma doğru kayar. İleri aşamalarda ise ayak parmaklarında deformasyonlar başlar. Bu nedenle erken teşhis edilerek, ameliyat yapılması ayaklardaki bu sorunu giderebilir.

Romatoid Artrit: Ayakların tutulumuyla ayaklarda şekil bozukluklarına yol açan bir rahatsızlıktır. Ayaklardaki deformasyonlar yapılan ameliyatlarla başarılı bir şekilde düzeltilebilir. Rahatsızlık ilerlemeden yapılan ameliyatlar daha başarılı olur. Hastalık ayak ve ayak bileğini tutabilir. Yapılan ameliyatlar buna göre düzenlenir. Bu sorundan en sık parmaklar ve ayak bileği eklemi etkilenmektedir.

Eski Kırıklara Bağlı Gelişen Deformasyonlar: Ayaklarda en fazla karşılaşılan kırık sorunları, eski topuk kırıklarıdır. Daha öncesinde ameliyat edilmesi gereken kırıkların ameliyat edilmeden tedavi edilmesi ya da yanlış ameliyat uygulanması sonucunda oluşurlar. Yapılacak ameliyatla ağrısız ve düzgün basabilen ayaklara sahip olunabilir. Ayak bileğindeki eski deformasyonlar da bu sorunlara neden olabilir.

Başparmak Kemik Çıkıntıları: Bu sorunlar medikal tedavilerle giderilemediği durumlarda cerrahi olarak ameliyat edilirler. Ameliyatta başparmaktaki deformite sebebiyle bozulan basma kusuru ortadan kaldırılmaktadır. Ameliyat, ağrıları ortadan kaldırmakta ve ayakkabıların daha rahat giyilmesini sağlamaktadır. Bu kemik çıkıntıları, hastalar için acı verici ve estetik açıdan iyi olmayan bir görünüme neden olmaktadır. Bu sebeple cerrahi müdahale kaçınılmaz olur.

Protez Ameliyatlar: Ayakta bozulmuş ve çalışmayan eklem yüzeylerine porselen, metal veya polietilen yüzeyler takılarak yapılan ameliyatlardır. Ameliyat sonrasında hastalar ağrısız, fonksiyonel bir ayak eklemine kavuşabilirler. İyice yıpranmış, sağlıksız ayaklarda bu sorunlar yıllar içinde gelişmektedir. Özellikle ileri yaştaki kişiler bu ameliyatı sıkça olurlar.

Ayak ameliyatları, hastaların yaşam kalitesini artırmak ve günlük aktivitelerini daha rahat yapabilmelerini sağlamak açısından büyük önem taşır. Bu ameliyatlar sayesinde:

Ameliyat sonrası iyileşme süreci hastadan hastaya farklılık gösterebilir. Bu süreçte doktorun önerilerine uyulması, ayak sağlığının korunması ve düzenli kontrollerin yapılması önemlidir.